Fransa’da sıcak saatler

• Macron cephesinin aşırı sağ ile birlikte kurduğu hükümet 48 saat içinde düşme tehlikesi içinde. Başbakan Michel Barnier Anayasa’nın 49.3. maddesini devreye sokarak tasarıyı mecliste oylama yapmadan geçirme kararından sonra daha önce YNFP ile birlikte RN de hükümete karşı güvensizlik önergesi verdi. Bu durum Fransa tarihinde 1962’den bu yana yeni bir ilke işaret ediyor.

 

Ercan Jan AKTAŞ

Fransa’daki siyasi kriz yeni bir aşamaya geldi. 9 Haziran 2024 tarihindeki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağın beklenmeyen yükselişinden sonra Macron bir kez daha arada sıyrılabileceğini düşünerek erken seçim kararı almıştı. Ancak Macron’un beklemediği bir gelişme oldu. 9 Haziran 2024 seçimlerindeki aşırı sağ/faşist partinin başarısının gecesinde ‘Nouveau Front Populaire’ (NFP)/Yeni Halk Cephesi konuşulmaya başlandı, sabahında da beş partinin bir araya gelmesi ile kuruldu. 10 Haziran’da sol, sosyalist, komünist ve yeşil partiler bir araya gelerek Halk Cephesi olarak da bilinen Nouveau Front populaire (NFP)’i kurdular. 

 1930’larda önce Almanya (Hitler), sonra İtalya (Mussolini) ve İspanya (Franko)’da gelişen aşırı sağ, faşist blok Fransa’da da etkili olmaya başlar. Buna karşı Fransa’da Halk Cephesi/’Front Populaire’ 1936 yılındaki yasama seçimleri için Radikal Parti, İşçi Enternasyonali'nin Fransız Seksiyonu (SFIO) ve Komünist Parti etrafında oluşturuldu. Ve bu birlik Fransa’da aşırı sağın gelişimini engelledi. 

30 Haziran ve 7 Temmuz seçimlerinde ‘Nouveau Front Populaire’ / Yeni Halk Cephesi Fransa’da bir kez daha aşırı sağa ‘dur’ demeyi başardı. Ancak daha seçimler kurulmadan Fransa’da bu kez siyaset/iktidar Macron tarafından dizayn edilmişti. Macron, seçimlerde birinci gelen Yeni Halk Cephesi’nin (NFP) ortak başbakan adayı Lucie Castets’i değil, partisinin seçimlerdeki kötü performansına rağmen muhafazakâr Michel Barnier'i Başbakan olarak atadı. Yeni Halk Cephesi’nin (NFP) itiraz ve eylemleri sonucu değiştirmedi. Macron sandıklarda elde edemediği sonucu masa üzerinden hayata geçirmişti. 

Macron ve partisinin desteğinden sonra Başbakan Barnier, bütçe ve gensoru oylamasında, aşırı sağ Marine Le Pen’in Ulusal Bütünleşme (RN) partisinin desteğini alabilmek için bu partiye yakın isimleri de kabinesine alarak aşırı sağ bir hükümet kurdu. Macron cephesinin aşırı sağ ile birlikte kurduğu hükümet ise 48 saat içinde düşme tehlikesi içinde. Başbakan Michel Barnier hükümeti sosyal güvenlik bütçesi tasarısı (PLFSS) için Anayasanın 49.3. maddesini devreye sokarak tasarıyı mecliste oylama yapmadan geçirme kararından sonra daha önce Yeni Halk Cephesi (NFP) ile birlikte Ulusal Bütünleşme Partisi (RN) de hükümete karşı güvensizlik önergesi verdi. Bu durum Fransa tarihinde 1962’den bu yana yeni bir ilke işaret ediyor. 

Başlayan 48 saat içinde bir değişiklik olmaz, partiler arası müzakereler sonuç vermezse Yeni Halk Cephesi (NFP) ile birlikte Ulusal Bütünleşme Partisi (RN)’nin meclisteki oyları ile Macron/Barnier aşırı sağ hükümeti düşecek. Bu durumda Macron yeni hükümeti kurması için ya yeniden bir Başbakan atayacak ya da istifa edecek. Siyasette bir gün çok şey, iki gün yeni bir Başbakan çıkaracak mı Fransa şimdi bunu yakıcı bir şekilde tartışıyor.