Hiçbir Şey Yapmamak

• Daha çok dijital alanda çalışan sanatçı Jenny Odell “Hiçbir Şey Yapmama Kitabı”nda 7-24 çevrimiçi yaşamlara, ekran ve etkileşim bağımlılığına, vitrindeki hayatlara karşı bir duruş, zamanımızı sömüren kapitalist makinenin kurduğu düzlemlerden bir çıkış haritası.

Hayatı bir araçtan daha fazlası olarak görenler için bir kılavuz olarak nitelendirilebilecek Hiçbir Şey Yapmama Kitabı'nda, 'dikkat ekonomisi'ne dikkat çekiyor Jenny Odell. 

Yazar, “Gerek toplumsal gerek ekolojik bakış açısından 'hiçbir şey yapmama'nın en büyük hedefinin, odağımızı dikkat ekonomisinden söküp almak ve kamusal, fiziksel bir âlemin toprağına yeniden dikmektir" diyor.

Yazar, iki aşamalı bir eylem planı öneriyor. İlk olarak dikkat ekonomisinden kopmak ve ikinci olarak da, başka bir şeye yeniden bağlanmak. İşte o 'başka şey' de, zaman ve mekân. Dikkatimizi geri çekmeyi ve bu dikkati hem bireysel hem kolektif anlamlı kimlikler kurabileceğimiz biyolojik ve kültürel ekosistemleri geri kazanmak amacıyla kullanmayı öneriyor. 

İşin kolayına kaçarak, kötülüğün kaynağı olarak interneti veya sosyal medya fikrini öne sürmüyor Jenny Odell; ona göre kötülüğün asıl kaynağı, ticari sosyal medyanın işgalci mantığı ve bizi endişe, haset, dikkat dağınıklığı konumunda tutarak kâr elde etmeye çalışması. 

Gerçeklere odaklanmak

Peki bundan nasıl kurtulacağız? Örneğin, bulunulan yerde direnişi öneriyor Jenny Odell; yani insanın kendisini kapitalist değer sistemi tarafından kolayca ele geçirilemeyecek bir şekle sokmasını. Ama buradan, bir dünyadan kopuş anlamı çıkarmıyor. 

Siren Yayınları’ndan çıkan kitabın ikinci ve üçüncü bölümünün bu 'çelişkiye' yönelik örneklerle dolu olduğunu görüyoruz. Son bölümde de ütopik bir sosyal ağ hayalini sunuyor yazar.

Kısacası, başladığı gibi bitmiyor Hiçbir Şey Yapmama Kitabı. Kişisel gelişim kitabı kılığına girmiş aktivist bir kitap, siyasi bir manifestoyla karşı karşıyayız aslında.

Jenny Odell, "Bu kitabı bitirdiğimde, başladığım zamankinden farklı biriydim. O yüzden bu kitabı kapalı bir bilgi aktarımı olarak değil, açık ve genişletilmiş bir deneme olarak görün. Bir akademik dersten ziyade, yürüyüşe çıkmaya bir davet bu" ifadelerini kullanıyor. İSTANBUL