• Rojava’da Jineoloji çalışmaları 2017’de Efrîn’de başladı. Çalışmalara öncülük eden Şehit Nagihan Akarsel, binlerce kadını eğitti ve örgütledi. Ardından Şehba, Halep, Dêrik, Tebqa, Minbic, Kobanî ve Hesekê’de Jineoloi merkezleri açıldı. Bu bilim üniversitelerde ders olarak okutuluyor ve Jineoloji Üniversitesi kuruldu.

Kuzey ve Doğu Suriye’de Rojava Devrimi’nin başlamasıyla Jineoloji çalışmalarının temeli atıldı. Eğitimler verildi ve araştırmalar yapıldı. Çalışmalar sonucunda materyaller hazırlandı ve 2017’de Efrîn’de ilk tohumlar atıldı. Kurum sayısı yavaş yavaş arttı.

O dönem Efrîn’de yürütülen çalışmalara 4 Ekim 2022’de Silêmaniyê’de katledilen Nagihan Akarsel öncülük ediyordu. Şehit Nagihan, binlerce kadını eğitti, örgütledi ve onlarca aileyle görüşmeler yaptı. “Efrîn’deki çalışmalar denilince akla ilk gelen isim Şehit Nagihan Akarsel’dir” diyen Jineoloji Akademisi Üyesi Aliye Osman, o süreci ANF’ye anlattı:

Efrîn’de filizlendi, dalları her yeri sardı

“Efrîn’de kadın kurumları, örgütlenmesi ve eşbaşkanlık sistemi çalışmaları yapılmıştı. Bu anlamda, Jineolojiyi orada başlatmak verimli sonuçlar ortaya çıkaracaktı. Bunun altyapısı oluşturulmuştu. Birçok şehit arkadaşımızın bunda emeği vardı. Efrîn’de o dönemde oluşturulan belgeler tarihi kaynak niteliği taşıyor. Araştırmalar ve kadın hikayeleri gibi birçok çalışma büyük ölçüde kitaplaştırılmıştı. Sonrasında Dêrik, Tebqa, Minbic, Kobanî ve Hesekê’de Jineoloji merkezlerinin kurulması süreci başlatıldı. Merkezler açılmadan önce, her bölge ve şehirde bunun altyapısı oluşturuldu. Yani önce örgütsel ve eğitim çalışmaları yapıldı sonra merkezler açıldı.”

2018 yılında Efrîn’in Türk devleti ve çeteleri tarafından işgal edilmesiyle, halk Şehba ve Halep’in Şêxmeqasûd Mahallesi’ne göçertildi. Jineoloji çalışmalarına da artık Şehba’da devam edildi. Ve Şehba’dan Halep ve Dêrik’e kadar büyüdü.

 

Her bölgeye özgün çalışma

Aliye Osman, şu anda yürüttükleri çalışmalara dair şu bilgileri paylaştı: “Her kurumun kendi isteğine bağlı araştırma konuları oluyor. Çünkü Rojava sosyolojik olarak karma bir yapıya sahip. Birçok farklı etnik, din ve kültüre sahip halkların yoğunlukta yaşadığı bir bölge. Bu anlamda her bir bölgede oluşturulan kurumlar, oranın sosyal yapısına göre çalışmalarını yürütüyor. Bunun yanında zaman zaman tüm kurumların ortak araştırmaları oluyor.

Çalışmaları sadece kurumlarla sınırlı kalmıyor elbette. Üniversiteler de bu çalışmayı müfredata dahil etti. Hem öğrenciler hem de öğretmenler eğitim görüyor. Çünkü okullarda ve üniversitelerde ders olarak verilmesi için öğretmenlerin eğitim görmesi gerekir. Ayrıca, Jineoloji üniversitemiz de var. Başta akademi olarak başlayan bu çalışmamız, şimdi dört yıllık bir üniversite olarak eğitimlerine devam ediyor.”

Erkekler bizi bize anlatmasın

Özellikle Arap kadınlarının bu bilime ilgisinin daha büyük olduğunu ve eğitim talep ettiklerini belirten Aliye Osman, ayrıca Rojava dışındaki kadınlarla temas ettiklerini söyledi: “Jineoloji, Ortadoğu’nun birçok ülkesinde bilim olarak kabul ediliyor. Arkadaşlarımız Tunus, Mısır, Lübnan ve birçok ülkede konferanslara, seminerlere ve toplantılara katılıyor. Jineoloji, toplumla gelişip ortaya çıkan bir bilimi temsil ediyor. Kadın, kendini araştırarak, kendini tanıyarak ve kendi öz benliği üzerinde kendini ve tarihini inşa ediyor. Örneğin, arkadaşlarımız Kenya’da çalışma yaptıkları zaman, Kenyalı kadınlar, ‘Biz artık kendi tarihimizi, gerçeğimizi kendimiz araştırıp ortaya çıkaracağız. Dışarıdan birilerinin gelip bizi anlatmasına ve tarihimizi yazmasına ya da erkeklerin bizi bize anlatmasına ihtiyacımız yok. Biz bunu kendimiz yapacağız’ demişlerdi. Ayrıca, Avrupa’nın birçok yerinden enternasyonal ve feminist kadınların ziyaretleri oluyor. Onlara en çekici gelen şey ise özgürlük felsefemiz. Önderliğin felsefesi çerçevesinde geliştirilen bu felsefe, dünyanın birçok yerinde etkisini gösteriyor. Aslında şunu ifade etmek gerek; yüzünü özgürlüğe çeviren kadınlar ve toplumlara çözümün yol haritasını sunuyor.”

***

Kayıtlar sürüyor

Rojava Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Jineoloji Bölümü, yeni eğitim öğretim yılı için kayıtları almaya devam ediyor. Jineoloji bölümü için 9 Eylül'de başlayan kayıtlar 19 Eylül’e kadar devam edecek.

Jineoloji bölümü programı eleştirel ve disiplinler arası yöntemle yürütülüyor. Kadın ve toplum, kadın tarihi, felsefe, sosyoloji, birlikte yaşam, etik, estetik, ekonomi, sağlık ve daha birçok konu ve materyal çalışma programında yer alıyor. HESEKÊ