Parma’nın ‘babası’: Emilio Rossi

• İtalya’nın babaları da meşhurdur. Öyle ki 'Baba' adlı İtalyan mafya filmini bilmeyen yoktur. Fakat Parma’da diğer babalara tezat oluşturan bir baba daha var; Emilio Rossi. O Parma’da mültecilerin babası, hemen hemen herkesin hayatına dokunanan bir aktivist.

GÖZDE GÜLER/PARMA

Emilio Rossi, kökü 90’lara dayanan Göçmenlik, İltica ve Uluslararası İşbirliği Merkezi’nin (CIAC) kurucusu. Parma’da bir apartman ile başlayan, savaş mağduru insanları misafir eden CIAC, 90’larda Yugoslav ve Kurdistan’dan gelen yoğun göçle beraber çalışmalarını daha kapsamlı hale getirir.

O zamanlar göç yasası üzerine uzmanlaşmış avukatların az olması sebebi ile mülteciler başvurularını yapamıyor, yasalar kendilerine hangi hakları sunuyor öğrenemiyorlardı. CIAC çalışanları göç eden insanlara hukuksal danışmanlık sunabilmeleri için önce kendilerini eğitip sonra gelecekte katılacak olan tüm gönüllülere göç yasası hakkında eğitim vermeye başlar. Öyle ki göç yasasını Parma Üniversitesi’nin hukuk bölümü müfredatına bile dahil etmeyi başarırlar.

'Wonderful World'

CIAC, Ocak 2001’de resmi bir organizasyon olarak kabul edilir. İtalya’da mülteciler ve entegrasyon ile ilgilenen iki paralel sistem var. Biri İçişleri Bakanlığına bağlı CAS (Extraordinary Reception Centres) diğer ise SIPRIOMI yani devletten bağımsız sivil toplum örgütleri. 2018 yılında dönemin İçişleri Bakanı Matteo Salvini, “Salvini Güvenliliği” olarak tanımlanan göç ve güvenlilik yasasını mültecilerin aleyhine işleyecek şekilde değiştirdi. SIPRIOMI sisteminin bütçelerini kesti, projelerine izin verilmedi. Kiliseler bile Salvini’nin bu kararına karşı gelmiş ancak söz geçirememişti. Ancak partizan mücadelesi ile bilinen Parma, kilisenin binasını CIAC’a bağışlayarak 'Wonderful World' yani güzel dünya projesinin en büyük destekçisi olur.

 

 

Dino’nun fotoğrafı

Bugün eski kilisede farklı ülkelerden insanlar kendi evlerini bulana kadar veya çalışma iznini alana kadar kalıyorlar. Kimliği, dili, dini, rengi ne olursa olsun kapısı herkese açık. CIAC binasında dolaşırken Kürtlerin izini de görmek mümkün. Kürt Kızılayı Heyva Sor’a ait bir plaket ile Kürt dostu İtalya’da devrimcileri ve anarşistleri Kürtlerle buluşturan Dino Frisullo’nun bir fotoğrafı da duvarları süslüyor.

Emilio Baba kilisenin kapılarını sadece mültecilere değil evsiz, sokakta mağdur olan insanlara da açıyor. Mülteciler oturumunu veya çalışma iznini alana kadar CIAC’in sunduğu asgari ücret ile geçiniyorlar. CIAC çalışanları çoğunlukla genç aktivistlerden oluşuyor. Peki CIAC’ın kurucusu Emilio kimdir?

 

 

Emilio’nun hikayesi

Emilio, 72 yıl önce Parma'nın bir ilçesinde dünyaya gelir. İkinci Dünya Savaşı'nın bitişinden yalnızca 7 yıl geçmiştir ve bütün ailelerin duvarlarında savaşta yaşamını yitiren yakınlarının fotoğrafları asılıdır. Bazı ailelerin duvarlarında ise bir seçim yapmış olan çocuklarının fotoğrafları vardı ki bu aynı zamanda savaş karşıtı bir seçimdir: Onlar Nazi faşizmine karşı halk kurtuluş mücadelesinde yer alıp canlarını verenlerdir.

O yıllarda pek çok aile ekonomik nedenlerden dolayı diğer Avrupa ülkelerine veya Amerika kıtasına göç eder. Emilio’nun ailesi ülkesinde kalır. Kırsalda, büyük bir evde yaşıyorlardır. O evde “misafir odası” dedikleri, bir gün çıkagelecek konuğu ağırlamak için boş tutulan, her daim düzenli bir oda da vardır. Burası dili aynı olmasa da tanımasalar da zor durumda olanlar için bir konaklama yeridir. Aynı zamanda yeni insanları tanıma merakları da onları bu odayı yaratmaya itmiştir. O oda Emilio için de yeni bir dünya yaratmıştır.

Eğitim hayatında sanat, felsefe, dil ve edebiyata eğilir. İtalyan kültürünün kökleri üzerine çalışır ve "humanitas/insanlık” kavramına tutkuyla bağlanır. ABD-Vietnam savaşı, Afrika ve Güney Amerika'daki yoksul halklar için mücadele eder.

Askerlik yapmayı reddetti

Öğrencilik yıllarında insan hakları alanında gelişmiş kapsamlı projeler uygulayan, tamamen solcu bir yönetime sahip Parma'ya taşınır. 1972'de zorunlu askerliğe karşı vicdani ret hakkı tanınır, ancak askerlik süresinin iki katı süren bir kamu hizmeti dönemi getirilir. Emilio askerlik yapmayı reddeder.

Komünizm, şiddet karşıtlığı, insan hakları, antimilitarizm benimsediği temel değerlerdir. Sadece tepki duymakla kalmaz mücadeleye de sarılır. “Dünyada artan eşitsizliklere, savaşlara, Avrupa sınırlarındaki savunmasız insanların mağdur edilmesine, gemi kazalarına ve acımasız şiddete kayıtsız kalamayız, kalmamalıyız; sokakta uyuyan birini gördüğümüzde kayıtsız kalmamalıyız, kalamayız” diyen Rossi, savaşa karşı durur.

Avrupa’nın göbeğinde savaş

Mülteci sorunlarıyla ise 1990'lı yılların başında ilgilenmeye başlayan Rossi bunda Yugoslavya’da baş gösteren savaşın etkili olduğunu anlatıyor: “1945'ten bu yana İtalya savaş görmemişti ama bir anda Avrupa'nın göbeğinde, her yerinden görülebilecek kadar yakında Yugoslavya'da bir savaş çıktı. İtalya'nın her yerinde savaşı durdurmak ve halka yardım etmek için büyük bir seferberlik vardı. Ulusal toplantılara katılmak için Roma'ya yaptığım birçok geziyi hatırlıyorum.

Harekete geçmek için sivil halkın yanı sıra savaş mağdurlarının yanında yer almamız gerektiğini anladık. Parma'da bir grup yoldaşla birlikte savaşa karşı bir eylem gerçekleştirmek, insanları savaştan uzaklaştırmak istedik ve bu nedenle direnişçileri özellikle korunması gerekenler olarak belirledik. İtalya'ya girmelerine yardımcı olduk, onları ağırladık. Bu projeye Parma Belediyesi’ni de dahil ettik.

 

 

CIAC’nın kuruluşu

Yıllarca süren, henüz bilmediğimiz bir öneme sahip olacak zorlu bir eylemdi. O zamanlar İtalya'da mülteciler için bir koruma sistemi ya da bunu öngören bir yasa yoktu. Parma'da 1993'ten bu yana belediye düzeyinde mültecilere sığınma hakkı yarattık.

Parma deneyimi, 2001 yılında nihayet mülteciler için ulusal kabul ve koruma sistemini kurduğunda İtalya devleti için ilham vericiydi. Bu deneyimden yola çıkarak, şu anda İtalya'nın en önemli mülteci koruma organlarından birisi olan Göçmenlik, İltica ve Uluslararası İşbirliği Merkezi’ni (CIAC) kurdum.”

 

 

Küçük görünen büyük adımlar

CIAC örneğini “İnsanlık ve dayanışma duygusuyla hareket etmeyi seçtiğinizde, tahmin ettiğinizden çok daha önemli sonuçlara ulaşabileceğinizi anlatmak için verdim” diyen Rossi son olarak şu mesajı veriyor: “Herkesin ulaşabileceği, başkalarıyla birlikte yapıldığında daha iyi olan, kendi içinde basit ama örnek teşkil eden, tekrarlanabilir hale gelen ve çoğumuzun arzuladığı gelecekteki daha iyi dünyayı şimdiden yaratan eylemler vardır.’’