Sağlıklı günleri az, travmaları ömür boyu

• Erkekler, son 30 yılda sağlık alanındaki küresel ilerlemede kadınlardan daha avantajlı. Kadınlar, erkeklere oranla daha uzun yaşamasına rağmen hastalık ve engelliliklerle karşı karşıya. Ayrıca yaşadıkları sonucu ortaya çıkan travmaları ömür boyu sürüyor.

Dünyanın önde gelen 20 hastalık nedeninin etkilerini inceleyen bir çalışmaya göre, sağlık söz konusu olduğunda küresel olarak kadınlar ve erkekler arasında önemli farklılıklar ortaya çıkıyor. Ayrıca son otuz yılda cinsiyetler arası sağlık uçurumunu kapatma konusunda sınırlı ilerleme kaydedildi.

Lancet Halk Sağlığı dergisinde yayımlanan bulgulara göre araştırmacılar, erkekler kardiyovasküler hastalıklar, solunum ve karaciğer hastalıkları, Covid-19 ve yol yaralanmaları gibi erken ölüme neden olan durumlardan orantısız bir şekilde etkilense de, kas-iskelet sistemi sorunları, ruh sağlığı sorunları ve baş ağrısı bozuklukları gibi hastalık ve sakatlığa neden olan ama ölümcül olmayan durumların özellikle kadınları etkilediğini ortaya koydu.

Uzun yaşamları hastalık dolu

Öte yandan, kadın ve erkekler arasındaki sağlık farklılıkları yaşla birlikte artmaya devam ediyor, kadınlar erkeklerden daha uzun yaşadığı için yaşamları boyunca daha yüksek düzeyde hastalık ve engellilikle karşı karşıya kalıyor.

Çalışmanın baş yazarı olan Washington Üniversitesi Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü'nden (IHME) Dr. Luisa Sorio Flor, “Bu rapor, son 30 yılda sağlık alanındaki küresel ilerlemenin erkeklerden yana olduğunu açıkça gösteriyor" diyor.

“Kadınların yaşam süreleri daha uzun olmakla birlikte, hastalık ve engelliliğe yol açan koşulların yükünün azaltılmasında sınırlı ilerleme kaydedilmiş olması, ölümcül olmasa da özellikle ileri yaşlarda kadınların fiziksel ve zihinsel işlevlerini sınırlayan sonuçlara daha fazla dikkat edilmesi gerektiğinin altını çiziyor. Erkekler ise ölümcül sonuçları olan çok daha yüksek ve artan bir hastalık yüküyle karşı karşıya.”

Ülkelere cinsiyet verileri çağrısı

Sorio Flor, çalışmanın aynı zamanda ülkelere cinsiyet verilerinin raporlanmasını artırmaları için bir çağrı niteliğinde olduğunu söylüyor: “Şimdi karşılaşılan zorluk ise erken yaşlardan itibaren ve farklı toplumlarda hastalık ve erken ölümlerin başlıca nedenlerini önlemek ve tedavi etmek için cinsiyete dayalı yöntemler tasarlamak, uygulamak ve değerlendirmek.”

Çalışmada, Covid-19, yol yaralanmaları ve bir dizi kalp, solunum ve karaciğer hastalığı da dahil olmak üzere en önemli 20 hastalık ve ölüm nedeninden 13'ü için oranın 2021'de erkeklerde kadınlardan daha yüksek olduğunu tahmin ediliyor.

Bel ağrısından Alzheimer’a

Değerlendirilen koşullar arasında, kadınları dezavantajlı duruma düşüren en büyük etkenler bel ağrısı, depresif bozukluklar, baş ağrısı bozuklukları, anksiyete bozuklukları, kemik ve kas bozuklukları, Alzheimer hastalığı ve diğer bunamalar ile HIV ve AIDS.

Çalışmaya göre bu rahatsızlıklar erken ölüme yol açmanın aksine yaşam boyunca süren bir hastalık ve sakatlık, yani yaşam boyu işkence demek.

Yıllarca süren travmalar

Çalışmanın yazarı Gabriela Gil şunları söylüyor: “Kadınlara yönelik sağlık hizmetleri, sağlık sisteminde ve araştırma fonlarında bugüne kadar öncelik verilen cinsel ve üreme sorunları gibi alanların çok ötesine geçmeli.

Depresif bozukluklar gibi dünyanın tüm bölgelerinde kadınları orantısız bir şekilde etkileyen durumlar, yarattıkları büyük yüke kıyasla önemli ölçüde yetersiz finanse edilmekte ve küresel olarak devlet sağlık harcamalarının yalnızca küçük bir kısmı ruh sağlığı sorunlarına ayrılmakta.” HABER MERKEZİ