Scholz’dan gider ayak, Kürt düşmanlığı

• Almanya’da dağılan trafik ışıkları hükümetinin Sosyal Demokrat Partili (SPD) Başbakanı Scholz gider ayak Türk devletine 40 Typhoon savaş uçağı satışının kapısını araladı. 
• İngiltere’nin satışa ön ayak olduğu ve NATO üzerinden Eurofighter konsorsiyumunda üretici olan İspanya ve İtalya’nın da onayı ile “geçici satış otoritesi” satış için teknik çalışma yapacak. 

Güven oylaması ve erken seçim kararı alan Alman hükümeti Eurofighter yapımı Typhoon tipi savaş uçaklarının Türk devletine satılmasının önünü açtı. Türk Savunma Bakanlığı kaynaklarının yaptığı açıklamada, Almanya’nın geçici satış otoritesinin Eurofighter satışı konusunda çalışmalar yapmakla görevlendirdiğini duyurdu.

Almanya ve Türk devleti arasında son bir kaç aydır sıklaşan ziyaret trafiğinin silah satışına odaklandığı açığa çıktı. Görüşmelerde Kürt halkına karşı sürekli suç işleyen Türk devletinin en önemli gündemi ABD patentli F-35 uçaklarını alamaması sonrası Typhoon savaş uçaklarını elde etme çabasıydı. Bu tekniki çalışma sürecinin tamamlanması halinde Almanya, İngiltere, İspanya ve İtalya konsorsiyumunun ürettiği 40 savaş uçağı Türk devletine satışı için müzakere yapılacak. 

Silah satışı konusunda sürekli esneyen ve kriter adına politik hesaplar yapan Almanya’nın Türkiye ile “güvenlik ve stratejik ortaklık” üzerine yeni bir ilişki zemini oluşturmak istediği belirtiliyor. 

İlk onay İngiltere’den çıktı

Eurofighter savaş uçağını İngiltere, İspanya ve İtalya ile üreten Almanya, diğer üç ortaktan farklı olarak bu satışa uzun süre karşı çıktı. Berlin, satışla ilgili ilk yalpalamayı geçen ay İstanbul’da gerçekleşen Erdoğan-Scholz ziyareti öncesi yaptı. 

Bu kapsamda İngiltere liderliğinde Türkiye ile Eurofighter satışı konusunda teknik görüşmeler gerçekleştirildi. Almanya’nın karşı çıkmadığı bu görüşmelerde, hangi uçakların satın alınacağı, uçakların satın alınması durumunda bakımlarının nasıl ve ne sıklıkla gerçekleştirileceği, savaş uçaklarını kullanacak pilotların eğitiminin nasıl sağlanacağı gibi unsurlar ele alındı.

İkinci el de olur deniliyor

Süreci hızladırmak isteyen Eurofighter konsorsiyumu Türk devletine ülkelerin kullandığı ikinci el jetlerden de satabileceğini açıkladı. Almanya’nın satış yapmama kararından çark edişini ise Türk Savunma Bakanlığı kaynakları duyurdu.

14 Kasım’da düzenlenen basın bilgilendirme toplantısında konuyla ilgili soruları yanıtlayan kaynaklar, “Almanya tarafından uçağın satışına yönelik Geçici Satış Otoritesi'nin görevlendirilmesine onay verilmiştir. Bu hususun tedarik sürecini hızlandıracağı değerlendirilmektedir” açıklamasını yaptılar.

İngiltere’nin NATO üzeri etkisi

Savunma Bakanı Yaşar Güler de 12 Kasım’da Türk basınına yaptığı bir açıklamada, Türkiye’nin 40 adet Eurofighter Typhoon almak istediğini belirtirken, “Almanya çok uzun zamandır direniyor vermemek için ama sonunda yine NATO'daki dostlarımız İngiltere'dir, İtalya'dır, İspanya'dır, bunların da olumlu katkılarıyla Almanya da en son olumlu cevap verdi” ifadesini kullandı.

Alman yasalarına göre, savaşta kullanabilecek silahların satışı vaka bazında değerlendiriliyor ve her satış işlemi için ayrı lisans veriliyor. Eurofighter satışının da bu kapsamda olduğu ve teknik görüşmelerin tamamlanmasının ardından hükümetin gerekli onayı verme sürecini yürüteceği kaydediliyor.

Kürtler üzerinden stratejik ilişki

Özellikle İngiltere’nin Türk devletine Eurofighter satışı konusunda Almanya ile diyalog içinde olduğu biliniyor. Ancak diplomatik kaynaklar, Berlin’in silah satışı konusundaki tutumunu değiştirme nedeninin Türkiye ile ilişkilerde yeni bir başlangıç oluşturma ve bu yeni dönemde özellikle güvenlik ve stratejik konulara odaklanma arayışı olduğunu kaydediyorlar.

Almanya, son dönemde Avrupa Birliği’ndeki ortaklarının dışında yeni bölgesel ortaklıklar kurma arayışında.

Scholz-Erdoğan buluşmasında Türk-Alman stratejik görüşmelerinin hızlandırılması kararının alındığını, bu süreci dışişleri bakanlıklarının yöneteceğini kaydedilmişti. BERLİN