Suriye egemenliği meselesi

• Ortadoğu’da yavaş yavaş ortaya çıkan jeopolitik değişimler, bölgedeki birçok ülkenin geleceğini etkileyebilir. Kuzey ve Doğu Suriye’deki Kürt siyasi aktörlerin bu jeopolitik değişimleri iyi analiz etmeleri ve kendi lehlerine kullanmaları büyük önem taşımaktadır.

Younes BAHRAM

Yabancı askeri müdahaleler, özellikle Türkiye’nin Suriye’deki varlığı, ülkenin siyasi geleceği açısından büyük bir zorluk oluşturmaktadır. 2011 yılında Suriye Devrimi’nin patlak vermesinden bu yana, bölgesel ve küresel güçlerin askeri müdahaleleri Suriye’nin egemenliğini ciddi şekilde zayıflatmıştır. Artık Suriye’de siyasi ve askeri denklemin ayrılmaz bir parçası haline gelen Türkiye’nin varlığı, temel bir soruyu gündeme getiriyor: Suriyeliler, bu karmaşık ortamda egemenliklerini yeniden kazanabilir mi?

Türkiye’nin Suriye’deki varlığı

Türkiye’nin Suriye’ye müdahalesi, Ankara’nın Osmanlı mirasıyla bağlantılı olarak bölgedeki etkisini yeniden tesis etme çabalarının bir parçası olarak başlamıştır. Bu bağlamda Türkiye, Ebu Muhammed el-Culani liderliğindeki “Heyet Tahrir el-Şam” gibi grupları destekleyerek Suriye’nin farklı bölgelerinde nüfuzunu genişletmiştir. Ayrıca Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunda Kürtlere karşı savaşan silahlı gruplara desteğini sürdürerek, Kürtleri zor bir duruma sokmaktadır. Bu gruplar, Türkiye’nin Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) karşı yürüttüğü askeri operasyonların bir parçasıdır ve Kürtleri sürekli Türk askeri tehditleriyle karşı karşıya bırakmaktadır.

Kürtler ve “Özerk Yönetim”

Öte yandan, Kuzey ve Doğu Suriye’deki Özerk Yönetim, Türkiye’nin desteklediği silahlı grupların tehdidiyle karşı karşıyadır. SDG ile Suriye’deki farklı gruplar arasında çeşitli anlaşmalar yapılmaya çalışılsa da, Türkiye’nin baskıları bu anlaşmaların çoğunu bozmaktadır. Bu durum, Kürtlerin siyasi ve ekonomik bağımsızlıklarını korumalarını zorlaştırmakta ve Türkiye’nin müdahalelerine karşı mücadelelerini daha da karmaşık hale getirmektedir.

Diğer Suriyeli güçlerle işbirliği

Mümkün olan çözümlerden biri, Kürtlerin güneydeki ve kıyı bölgelerindeki Suriyeli güçlerle iş birliği yapmasıdır. Bu tür bir iş birliği, Türkiye’nin genişlemesine karşı koyabilecek geniş bir siyasi ve askeri cephe oluşturabilir. Ancak bu, Kürtler de dahil olmak üzere Suriye toplumunun tüm kesimlerinin güçlerini birleştirmesini ve birlikte hareket etmesini gerektirir.

Olası çözümler

Uluslararası desteğin Suriye halkının egemenliğini yeniden kazanmasına yardımcı olma umutları belirsizliğini koruyor, çünkü uluslararası ve bölgesel çıkarlar birbiriyle iç içe geçmiş durumda. Kürtler için en stratejik seçenek, diğer Suriyeli güçlerle iş birliğini artırarak, Türkiye’nin genişlemesine karşı koyabilecek siyasi ve askeri bir temel oluşturmaktır. Bu tür bir iş birliği, Suriye’nin egemenliğini yeniden kazanma yolunda ilk adım olabilir, ancak bu, ülkedeki çeşitli ulusal güçler arasında sıkı bir koordinasyonu gerektirir.

Ekonomik ve askeri zorluklar

Suriyeliler, özellikle Batı yaptırımları nedeniyle, büyük ekonomik ve askeri zorluklarla karşı karşıya kalmaya devam ediyor. Ancak, askeri ve ekonomik kapasiteleri geliştirme potansiyeli hala mevcuttur. Özerk Yönetim bölgelerinde ve Rojava’da askeri kapasiteler artırılabilir ve yabancı müdahalelere karşı savunma güçlendirilebilir. Aynı zamanda, bölgenin ekonomik bağımsızlığını koruyabilmesi için doğal kaynaklarını geliştirmesi gerekmektedir. Bu, bölgenin istikrarına katkı sağlayacaktır.

Bölgesel ve uluslararası değişimler

Ortadoğu’da yavaş yavaş ortaya çıkan jeopolitik değişimler, bölgedeki birçok ülkenin geleceğini etkileyebilir. Bu gelişmeler, Özerk Yönetim ve Rojava’nın bölgesel değişimlerden faydalanarak egemenliğini güçlendirmesine ve yabancı müdahaleleri sınırlamasına olanak sağlayabilir. Kuzey ve Doğu Suriye’deki Kürt siyasi aktörlerin bu jeopolitik değişimleri iyi analiz etmeleri ve kendi lehlerine kullanmaları büyük önem taşımaktadır.

Sonuç

Bu karmaşık ortamda Suriye’nin egemenliğini yeniden kazanması, Kürtler de dahil olmak üzere farklı Suriyeli güçler arasında kapsamlı bir iş birliği gerektiriyor. Türkiye’nin genişlemesini sınırlamak isteyen diğer bölgesel ve uluslararası aktörlerle iş birliğinin genişletilmesi de önemlidir. Tüm zorluklara rağmen, Türkiye’deki iç muhalefet ve bölgesel jeopolitik değişimlerden faydalanabilirse, Suriye siyasi ve ekonomik gücünün bir kısmını geri kazanma şansına sahip olabilir.