Yapay zekanın daha fazla kadına ihtiyacı var

• Dünya Ekonomik Forumu, kadınların yapay zeka mühendisliğindeki temsilinin 2016'ya göre iki kat artarak %0,09'dan %0,20'ye yükseldiğini açıkladı. Ancak bu oran erkeklere göre daha düşük. Ayrıca bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik mezunlarının sadece %32’si kadın.
• Women in Al yöneticisi Caroline Lair, yapay zeka sektöründe daha fazla kadının istihdam edilmesi gerektiğini söyledi ve ekledi: “Eğer kadınlar veri toplama, doğrulama ve toplumsal önyargıların belirlenmesi algoritmaların oluşturulmasında yer almazsa, bu bizi temsil etmez.”

ANGELA SKUJİNİS / Çeviri: Felekxan SERHAT

Dünya Ekonomik Forumu’nun (World Economic Forum/WEF), cinsiyete dayalı ücret farkı raporunda yapay zeka (Al) mühendisliğinde kadın temsilinin 2016'dan bu yana iki katına çıktığı ancak bunun erkeklere oranla düşük kaldığı belirtildi.

Avrupa, en yeni teknolojik çılgınlık olan ‘üretken yapay zeka’ konusunda endişeli görünüyor. Bunlar, anında öğrenen ve insan benzeri yetenekleri gerçekleştiren ChatGPT ve MidJourney bilgisayar sistemleridir. Avrupa Komisyonu, geçtiğimiz Mayıs ayında yapay zekanın ‘kadına yönelik sahte cinsel içerik yayma’ konusunda uyarılarda bulundu.

WEF Ekonomisti Silja Baller ise olaya başka bir açıdan bakıyor. Ona göre daha fazla kadın yapay zeka mühendisi olursa, teknolojinin en iyi ve eşitlikçi tasarımını ve işlevini laboratuvarda ortaya çıkarırsa ‘kadınlar yapay zekadan olumsuz etkileniyor’ haberlerinin ortadan kalkacağına inanıyor. Ayrıca kadınların eğitilmesi ve büyümekte olan işlere teşvik edilmesi gerektiğine işaret ediyor.

Teknoloji ve bilimde temsil edilmiyorlar

WEF'in cinsiyetler arası ücret farkına ilişkin en son raporu, kadınların yapay zeka mühendisliğindeki temsilinin 2016'ya göre iki kat artarak %0,09'dan %0,20'ye yükseldiğini ortaya koydu. Ancak rapora göre kadınların bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (Science, Technology, Engineering, Mathematics/STEM) alanlarında ‘yetersiz temsil’ durumu devam ediyor.

Bloomberg Intelligence ise yapay zeka pazarının önümüzdeki 10 yıl içinde 1,21 trilyon Euro değerinde olacağını tahmin ediyor. Çok sayıda araştırma, bu durumun teknolojinin toplumsal cinsiyet önyargısı sergilemesinden ve kadınları potansiyel olarak işsiz bırakacağını ortaya koyuyor.

Öte yandan, WEF'in cinsiyet eşitliği raporunda kadınların STEM yönetici liderlerinin yalnızca onda birini oluşturduğu belirtiliyor. Bu da teknoloji ve işgücü geçişleri için iki kez dezavantajlı oldukları anlamına geliyor. Kadınlar ‘kısa vadede olumsuz etkilenmesi muhtemel olan daha düşük büyüme oranına sahip, düşük ücretli işlerde çalışmaktadır’ deniliyor.

Women in Al yöneticisi Caroline Lair, yapay zeka alanında çalışan kadın sayısının çok az olması nedeniyle daha az kadının üst düzey işlerde çalıştığını söylüyor. Women in AI, daha fazla kadının veri bilimi ve makine öğrenimine katılmasını amaçlayan bir kurum. 100'den fazla ülkede 16.000 üyeye sahip ve yapay zeka mühendis adayları için etkinlikler, mentorluk fırsatları ve destek sunuyor.

Değişimi sağlayabiliriz

Şirketlerin de kadın ve anne dostu ortamlar yaratması, kadınları kariyer gelişimini desteklemesi gerektiğini ifade eden Lair, yapay zeka alanında daha fazla kadının istihdam edilmesinin okulda başladığını söyledi.

Avrupa İstatistik Ofisi’ne (Eurostat) göre, toplam STEM mezunlarının sadece %32'si kadın. Romanya, Polonya, Yunanistan ve İtalya'da kadınlar bu alanda daha önde. Lair, bu dair yapay zeka sektörüne daha fazla kadın istihdam edilmezse riskin çok büyük olacağı uyarısında bulunuyor.

Lair şöyle diyor: “Eğer kadınlar veri toplama, doğrulama ve toplumsal önyargıların belirlenmesi algoritmaların oluşturulmasında yer almazsa, bu bizi temsil etmeyen bir toplumu yansıtır. Bununla birlikte, eğer kadınlar oy hakkı veya maaş eşitliği gibi seslerini duyurmak için bu teknolojiyi ele geçirirlerse, bu muazzam ve gerçekten eşsiz bir fırsat olur.”