Karadeniz Ermenileri

• 3 kuşak öncesinin Türkiye toplumunun sanatkârları, kuyumcuları, marangozları, demircileri, kalaycıları, terzileri, gümüşçülerinden geriye kalan evlatlar, torunlar şimdi ne yapıyor?

Fotoğrafçı ve belgesel yapımcısı Murat Ezer’in, ‘Anadolu’nun Son Çığlıkları: Karadeniz Ermenileri’ başlıklı kitabı yayınlandı. YAY Yayınları tarafından okurla buluşan kitapta Türkiye ve Kürdistan’ın dört bir yanından Ermenilerle yapılan söyleşiler yer alıyor.

Günümüzde Türkiye’deki Ermeni toplumu ağırlıklı olarak İstanbul’da yaşasa da, kitap, okura Ermenilerin aslında tüm coğrafyada varlığını halen sürdürdüğünü gösteriyor.

Ağırlıklı olarak Karadeniz bölgesinde yaşayan Ermenilerle yapılan söyleşilerden oluşan eserde ayrıca Kütahya, Tekirdağ ve Akdeniz bölgelerinde hayatlarını sürdürenlerle de konuşulmuş.

36 Ermeni…
Üç ciltten oluşacak Kitabın arka kapağında şu ifadeler yer alıyor:

“Coğrafyamız üzerinde yaşam sürmüş Ermenilerin payına, tarih kitaplarının acı sayfalarında yer alan bölümler düştü hep. Osmanlı döneminin sonları ile genç Cumhuriyet döneminde yaşanan ve tarihlerle kodlanan o büyük acılardan örnekler: 1909 Adana-Mersin-Kilis, 1915 Tehciri, 1942 Varlık Vergisi, 6-7 Eylül 1955 Olayları... Bu olayların üzerinden onlarca yıl geçti. Pek uzak sayılmayan bu yıllarda yaşananlar, Ermeni halkının üzerinde kuşkusuz ki toplumsal bir travmaya neden oldu. Zaman aktı, tarih kitaplarının sayfalarına yeni olaylar yazıldı. Peki, ne oldu o toplumsal hafızaya... 3 Kuşak öncesinin Türkiye toplumunun sanatkârları, çalışkan, üreten kuyumcuları, marangozları, demircileri, kalaycıları, terzileri, gümüşçülerinden geriye kalan evlatlar, torunlar şimdi neler yapıyorlar? Güzel, güneşli günler gördüler mi? Toplumsal travmalar yaşamlarını nasıl etkiledi? Geleneklerini yaşatabildiler mi? Ermeni kimlikleri ile yine toplumun ilerisinde sanat ve üretim yapabiliyorlar mı? Anadolu’nun Son Çığlıkları, ‘tehcir’lerden sonraki kuşağın yaşamlarını ele alıyor. 3 Ciltten oluşan serinin ilk kitabı olan Anadolu’nun Son Çığlıkları/Karadeniz Ermenileri, yaşları 18 ve 94 arasında olan 36 Ermeni’nin yaşamını anlatıyor.” İSTANBUL