75 milyon yurdundan uzakta

• Ülke İçinde Yerinden Edilme İzleme Merkezi’nin (IDMC) hazırladığı raporunda, 2023 yılı sonunda 116 ülkeden 75,9 milyon kişinin ülke içinde yerlerinden olduğunu açıkladı.

Ülke İçinde Yerinden Edilme İzleme Merkezi (IDMC) Ülke İçinde Yerinden Edilme Küresel Raporu’nu (GRID) yayınlandı. Rapora göre, dünya genelinde yerinden edilmiş kişilerin sayısında rekor artış var. Son veriler, ülke içinde yerinden edilmiş kişi sayısının son beş yılda yüzde 51 artarak 2023 yılı sonunda 116 ülkede 75,9 milyon kişi ile rekor seviyeye ulaştığını gösteriyor.

Savaş göçerttiği 68 milyon

Kayıtlara geçen toplam 75,9 milyon kişiden 68,3 milyonu çatışma ve şiddet olayları, 7,7 milyonu ise afetler nedeniyle yerinden edildi. Çatışma ve şiddet olayları kaynaklı yerinden edilmeler en çok Sudan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Filistin topraklarında yaşandı.

En çok Sudan

Sudan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DKC) ve Gazze’deki çatışmalar 2023'teki yeni hareketlerin yaklaşık üçte ikisini oluşturdu. Sudan'da yıl sonunda yerinden edilen 9,1 milyon kişi, GRID için kayıtların tutulmaya başlandığı 2008 yılından bu yana tek bir ülkede kaydedilen en yüksek rakam.

Tüm yerinden edilmelerin yaklaşık yüzde 46’sı ise, 34,8 milyon ile Sahraaltı Afrika’da yaşandı.

Maraş listeye giridi

En fazla yerinden edilme yaşanan afet 6 Şubat depremleri: 4 milyon kişi yerinden edildi. Seller, fırtınalar, depremler, orman yangınları ve diğer afetler 2023 yılında 26,4 milyon kişinin yerinden edilmesine yol açarak son on yılın en yüksek üçüncü yıllık toplamına ulaşmış durumda.

IDMC’nin yayınladığı raporda, geçen yıl 6 Şubat tarihinde yaşanan Maraş merkezli 7,8 ve 7,5 şiddetindeki depremler ve ardından gelen artçıların yarattığı hasara da dikkat çekiliyor. GRID, “bu rakam dünyada yerinden edilmelere neden olan yılın en büyük afeti oldu” denildi.

7,7 milyon afet mağduru

2023 yılı sonunda afetler nedeniyle 7,7 milyon kişinin yerinden edilmiş olması, IDMC'nin bu rakamı gözlemlemeye başladığı 2019 yılından bu yana en yüksek rakamın kaydedilmesiyle sonuçlandı. Afet nedeniyle yerinden edilme bildiren 148 ülke ve bölge arasında, şimdiye kadarki en yüksek rakamlarını bildiren Kanada ve Yeni Zelanda gibi yüksek gelirli ülkeler de yer alıyor.

3,4 milyon Gazze’de

Gazze Şeridi’nde devam eden İsrail-Hamas savaşı nedeniyle Filistin topraklarında yaşanan çatışmalar 3,4 milyon kişinin yerinden edilmesine yol açtı. Bu rakam, verilerin mevcut olduğu 2008 yılından bu yana Filistin topraklarında kaydedilen en yüksek rakamdır.

Sahraaltı Afrika’da savaş ve afet

Dünyadaki yerinden edilmiş kişilerin yüzde 46'sına evsahipliği yapan Sahraaltı Afrika, 2023 yılında da ülke içinde yerinden edilmeden en çok etkilenen bölge oldu. Bu bölgedeki birçok ülkede çatışmaların yanı sıra bir dizi afet insanları sığındıkları yerlerden tekrar kaçmaya zorladı ya da evlerine dönüşlerini erteledi. 35 milyona yaklaşan göçertilenler.

Pasifik Asya’da 10,5 milyon

Doğu Asya ve Pasifik, 9 milyonu afetler ve 1,5 milyonu çatışma ve şiddet nedeniyle olmak üzere 10,5 milyon ile Sahraaltı Afrika'dan sonra 2023 yılında küresel olarak en fazla ülke içinde yerinden edilme yaşanan ikinci bölge oldu. Çin, Filipinler ve Myanmar, çoğunlukla şiddetli kasırga ve sellerin sonucunda en fazla yer değiştirmenin yaşandığı ülkeler oldu.

Kuzey Amerika’da 277 bin

Önceki 7 yılda olduğu gibi, Amerika kıtası 277 bin kişi ile küresel çapta en fazla orman yangını kaynaklı yerinden edilme rakamını kaydetti. Kanada, 185 bin ile ilk kez bölgedeki en yüksek orman yangını sonucunda kaydedilen yerinden edilme rakamını kaydetti. CENEVRE