•  Nobel Ödülü alan 69 aydın, yazar ve bilim insanı Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın serbest bırakılması ve Kürt halkı ile Türk devleti arasındaki çatışmaların diyalog yoluyla çözülmesi çağrısı yaptı. Açık çağrıda; “Bu kuruluşların tümünü, Abdullah Öcalan'ın haklarının korunmasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyoruz” denildi. 
• Nobel Barış Ödüllü insan hakları aktivisti Jody Wiliams adına kaleme alınan mektup, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanı Gabrielius Landsbergi, Avrupa İşkence Önleme Komitesi (CPT) Başkanı Dr. Alan Mitchell ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başkanı Marko Bošnjak’a ile Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Ofisine gönderildi. 

Birçok disiplinden 69 Nobel ödülü sahibi aydın, yazar ve bilim insanı Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın serbest bırakılması ve Kürtlerle yaşanan çatışmanın barışçıl yollarla çözülmesi için çağrıda bulundu. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi ve BM İnsan Hakları Komitesi'ne yazılan mektupta, Abdullah Öcalan’ın haklarını korunması için yükümlülüklerini yerine getirmeleri çağrısı yer alıyor. Ayrıca Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan’a dönük de bir mektup yazan Nobel Ödülü sahipleri Kürtler ile devlet arasına yaşanan çatışmanın çözümünün Kürt Halk Önderi Öcalan’dan geçtiğini söyledi. 

1997 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen insan hakları aktivisti Jody Wiliams adına kaleme alınan mektubu Elfriede Jelinek, Herta Muller, Orhan Pamuk, Wole Soyinka gibi Nobel edebiyat ödüllü yazarların yanı sıra, tıp, ekonomi, barış, fizik gibi alanlarda Nobel ödülü alan 69 isim imzaladı.

Kimlere gönderildi?

Nobel ödüllüler Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanı Gabrielius Landsbergi, Avrupa İşkence Önleme Komitesi (CPT) Başkanı Dr. Alan Mitchell ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başkanı Marko Bošnjak’a ile Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Ofisi’ne açık mektup yazdı.

Bu ilk mektup da değil!

Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın 25 yıldır İmralı’da tecrit altında tutulmasından ve 40 aydır kendisinden haber alınamamasından endişe ettiğini belirten Nobel ödüllülerin Avrupa kurumları ve BM’ye gönderdikleri mektup şöyle: “İnsan haklarını koruma ve işkenceyi önleme görevini üstlenen Avrupa ve uluslararası kuruluşlar olarak, onun on yıllar süren hapis cezası ve Türk hükümeti tarafından tutukluluğu boyunca haklarının çeşitli ihlalleri size yabancı değil. Bu, Nobel Ödüllü kişilerin Öcalan'ın tutukluluğu ve Türkiye'deki diğer siyasi mahkumlar hakkında yazdığı ilk mektup da değil.

Ocak 2019'da, hapse atılmış Kürt milletvekili Leyla Güven'in öncülüğünde Türkiye genelindeki hapishanelerde açlık grevlerinin yapıldığı dönemde, 50 Nobel Ödüllü kişi açlık grevcilerini destekleyen ve Öcalan'ın tecridinin sona erdirilmesi çağrısında bulunan mektuplar imzalamıştı. 

Tekrar yazıyoruz çünkü görüşmeler kesildi

Tekrar yazıyoruz çünkü Öcalan'ın avukatları, muhtemelen açlık grevleri ve uluslararası baskı sayesinde, 2019 yılında nihayet onunla beş kez görüşebilmişlerdi. Ancak bu görüşmeler 2011'den bu yana yapılan ilk görüşmelerdi ve avukatlarının o tarihten bu yana onu görmesine izin verilmedi. Yukarıda belirtildiği gibi, son bilinen dış temas, 25 Mart 2021'de kardeşiyle yaptığı telefon görüşmesiydi. Haklarının azaltılmasına itiraz ederken ve "yasanın uygulanması gerektiğini" ve avukatlarının kendisiyle görüşmesine izin verilmesi gerektiğini söylediğinde, görüşme kesildi. Görüşme sadece iki dakika sürmüştü.

Hiçbir adım atılmadı

Bu açık mektubu imzalayan Nobel Ödüllü kişilerin ve uluslararası toplumdaki diğerlerinin endişesi, sadece onun tecridinden ve haklarının sürekli ihlal edilmesinden değil, aynı zamanda burada adreslenen Avrupa kuruluşları ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi tarafından kendisi adına anlamlı bir çaba gösterilmemesinden kaynaklanmaktadır. Hakları Türk anayasası ve iç mevzuat, Avrupa Birliği tüzük ve yönetmelikleri ve uluslararası hukuk tarafından garanti altına alınmış olmasına rağmen, bunların hiçbirinin önemi yok gibi görünüyor.

OHCHR, Türkiye'ye iletişimsiz hapsedilmenin sonlandırılması ve avukatlarına derhal ve sınırsız erişim sağlanması çağrısında bulundu. OHCHR tarafından kendisi adına başka bir adım atılmadı.

CPT kimi koruyor?

CPT, İmralı Cezaevi ve mahkumlarına en fazla erişim sağlamış ve oraya yaptığı ziyaretler hakkında 30 rapor yazmıştır. Buna rağmen, bu ziyaretlerin ve raporların Öcalan'ın tedavisi üzerinde ne etkisi olduğu belirsizdir. Örneğin, CPT'nin Eylül 2022'de cezaevini ziyaret ettiğini duyurmasına rağmen, avukatlarıyla yaptığı sonraki görüşmede bu ziyaret hakkında onlara herhangi bir bilgi vermeyi reddetmiştir…

…Ayrıca, mahkumların koşulları ve muamelesiyle ilgili tavsiyelerine uymayan devletlere karşı harekete geçebilir. Ancak Komite bu adımları atmamıştır. Tüm bunlar CPT'nin kimi koruduğu sorusunu gündeme getiriyor: Devleti mi yoksa CPT'nin koruması gereken insanların haklarını mı?

Yükümlülüklerini yerine getir

Aynı soru Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) için de sorulabilir. AİHM, 2014 yılında Öcalan'a verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının işkence yasağına aykırı olduğunu ve yasada bazı değişiklikler yapılması gerektiğini belirtmiştir. Bakanlar Komitesi, AİHM kararlarının uygulanmasını izlemek ve sağlamakla görevlidir. Türkiye bu kararı uygulamamış, ancak Bakanlar Komitesi bu konuyu gündemine 2021'de almış ve bugüne kadar uygulanması konusunda etkili bir adım atmamıştır. Bu kuruluşların tümünü, Abdullah Öcalan'ın haklarının korunmasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyoruz.

Müzakereler yeniden başlamalı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk ve Kürt halkları arasında barışa giden tek yolun Abdullah Öcalan ile diyalog ve müzakerelerden geçtiğini Oslo görüşmeleri (2009-2011) ve İmralı süreci (2013-2015) ile kabul etmiştir. Müzakereler o zaman meyve vermemiş olsa da, onların gerçekleşmiş olması müzakerelerin yolunun açık olduğunu ve bunların Bay Öcalan ile yapılması gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. Onun İmralı'dan serbest bırakılmasını ve askıya alınan müzakerelerin yeniden başlatılmasını talep ediyoruz. Dünyanın insanları barış ve güvenli bir gelecek istiyor, biz de onlara bu arzularında katılıyoruz."

 

* * *

Kürtlerin terörle anılması dayanılmaz

İmza vermenin yanı sıra bireysel görüşlerini de gazete için kendi üslubu ile yazan Avusturya edebiyatının Nobel Edebiyat Ödüllü yazarı Elfriede Jelinek, Kurdistan ve Kürtlerin sadece isyan, terörizm ve yerinden etme gibi moda sözcüklerle anılmasını protesto ediyor. Jelinek, Kürt Halk Önderi Öcalan’ın neden serbest bırakılması gerektiği ile modern dünyanın ve Türkiye’nin kirli terör propagandasının eleştirisini yaptı. 

Bu algı ve mantığın değişmek zorunda olduğuna dikkat çeken Elfriede Jelinek’in gazetede yayınlanan mesajı şöyle: “Kurdistan ve Kürtlerle ilgili olarak sadece terörizm, isyan, milislerle mücadele, PKK mevzilerini yok etme, yerinden etme operasyonu gibi moda sözcükleri duymak benim için dayanılmaz. Sanki sadece özerklik ve özgürlük için çabalayan Kürt halkı Avrupa'nın, hatta dünyanın süper teröristiymiş gibi. Türkiye ve diğer devletler, mezarlıklardaki ölümlere yıkım ve bombalarla vahşice karşılık vermek için bu meşhur adam öldürme argümanlarını kullanıyor; sanki bu mazlum halk ölüleriyle bile zulüm görebilir ve susturulabilirmiş (ve tabii ki kelimenin tam anlamıyla öldürülebilirmiş) gibi. 

Serbest bırakılmalı ve konuşmasına izin verilmeli

Bu terminolojiden ve tabii ki özellikle Türkiye'nin yapmamızı istediği davranışlardan çıkmalıyız, tüm Kürt nüfusuna yönelik bu baskıdan çıkmalıyız. Dünyadaki durum ve onun egemenlerinin hala kıpırdayan her şeyin üzerini bomba halıları ile örtmeye çalışmaları, her zaman barışı çağrıştıran ama sadece anlaşmazlık üreten bir siyasi durum. Bu ezilen halkın nihayet özerk ve özgürce yaşamasına izin verilmelidir. Kürt nüfusunun çoğunluğu tarafından meşru bir siyasi temsilci olarak görülen Abdullah Öcalan, neredeyse çeyrek asırlık bir tecritten sonra nihayet serbest bırakılmalı ve bu süre zarfında konuşmasına izin verilmelidir. Kurdistan için çözüm planına belirleyici bir katkıda bulunabilecektir. O, Kürtler için büyük bir özgürlük figürüdür. Serbest bırakılması, Türkiye için de barışçıl bir geleceğin temel koşulu olacaktır." HABER MERKEZİ

Nobel Ödüllü çağrıcılar

 

"Jody Williams, Nobel Barış Ödülü (1997)
Peter Agre, Kimya, ABD, 2003
Thomas R. Cech, Kimya, ABD, 1989
Martin Chalfie, Kimya, ABD, 2008
Aaron Ciechanover, Kimya, İsrail, 2004
Johann Deisenhofer, Kimya, Almanya, 1988
 Gerhard Ertl, Kimya, Almanya, 2007
Joachim Frank, Kimya, ABD/Almanya, 2017
Walter Gilbert, Kimya, ABD, 1980
Alan Heeger, Kimya, ABD, 2000
Richard Henderson, Kimya, Birleşik Krallık, 2017
Robert Huber, Kimya, Almanya, 1988
Martin Karplus, Kimya, ABD, 2013
Roger D. Kornberg, Kimya, ABD, 2006
 Yuan T. Lee, Kimya, Japonya, 1986
Michael Levitt, Kimya, ABD/İsrail/Birleşik Krallık, 2013
Hartmut Michel, Kimya, Almanya, 1988
Paul L. Modrich, Kimya, ABD, 2015
John C. Polanyi, Kimya, Kanada, 1986
Jean-Pierre Sauvage, Kimya, Fransa, 2016
Richard R. Schrock, Kimya, ABD, 2005
Sir James Fraser Stoddart, Kimya, ABD/Birleşik Krallık, 2016
Arieh Warshel, Kimya, İsrail, 2013
Sir Oliver Hart, Ekonomi, ABD/Birleşik Krallık, 2016
 Finn E. Kydland, Ekonomi, Norveç, 2004
Eric S. Maskin, Ekonomi, ABD, 2007
Edmund S. Phelps, Ekonomi, ABD, 2006
J. M. Coetzee, Edebiyat, Güney Afrika, 2003
Elfriede Jelinek, Edebiyat, Avusturya, 2004
Herta Müller, Edebiyat, Almanya, 2009
Orhan Pamuk, Edebiyat, Türkiye, 2006
Wole Soyinka, Edebiyat, Nijerya, 1986
Harvey J. Alter, Tıp, ABD, 2020
Andrew Z. Fire, Tıp, ABD, 2006
H. Robert Horvitz, Tıp, ABD, 2002
Tim Hunt, Tıp, Birleşik Krallık, 2001
Louis J. Ignarro, Tıp, ABD, 1998
Barry J. Marshall, Tıp, Avustralya, 2005
Ardem Patapoutian, Tıp, Lübnan/ABD, 2021
Sir Peter J. Ratcliffe, Tıp, Birleşik Krallık, 2019
 Charles M. Rice, Tıp, ABD, 2020
Sir Richard J. Roberts, Tıp, ABD/Birleşik Krallık, 1993
Michael Rosbash, Tıp, ABD, 2017
Gregg L. Semenza, Tıp, ABD, 2019
Jack W. Szostak, Tıp, Birleşik Krallık/ABD, 2009
Mairead Corrigan-Maguire, Barış, İrlanda, 1976
Shirin Ebadi, Barış, ABD, 2003
Adolfo Perez Esquivel, Barış, Arjantin, 1980
Dmitry Muratov, Barış, Rusya, 2021
Oscar Arias Sanchez, Barış, Kosta Rika, 1987
Kailash Satyarthi, Barış, Hindistan, 2014
Rigoberta Menchu Tum, Barış, Guatemala, 1992
Jody Williams, Barış, ABD, 1997
Barry Clark Barish, Fizik, ABD, 2017
J. Georg Bednorz, Fizik, Almanya, 1987
Steven Chu, Fizik, ABD, 1997
Albert Fert, Fizik, Fransa, 2007
Sheldon Glashow, Fizik, ABD, 1979
David J. Gross, Fizik, ABD, 2004
Serge Haroche, Fizik, Fransa, 2012
Gerardus 't Hooft, Fizik, Hollanda, 1999
Takaaki Kajita, Fizik, Japonya, 2015
Ferenc Krausz, Fizik, Avusturya, 2023
John C. Mather, Fizik, ABD, 2006
Michel Mayor, Fizik, İsviçre, 2019
Konstantin Novoselov, Fizik, Birleşik Krallık, 2010
Giorgio Parisi, Fizik, İtalya, 2021
Roger Penrose, Fizik, Birleşik Krallık, 2020
Robert Woodrow Wilson, Fizik, ABD, 1978
David J. Wineland, Fizik, ABD, 2012."