Aileler Kürtçeye yabancı

• Asimilasyona karşı direnmenin en önemli göstergelerinden bir kuşkusuz ana dildir. Diasporada yaşayan Kürtler için ise bu daha büyük bir anlam ifade ederken, Almanya'nın 5 eyaletinde 38 şehirde 76 okulda yaklaşık üç bin öğrenci bu yıl Kürtçe derslerine katılıyor. 

 

MURAT MANG/BİELEFELD

Asimilasyona karşı direnmenin en önemli göstergelerinden bir kuşkusuz ana dildir. Diasporada yaşayan Kürtler için ise bu daha büyük bir anlam ifade ederken, Almanya'nın 5 eyaletinde 38 şehirde 76 okulda yaklaşık üç bin öğrenci bu yıl Kürtçe derslerine katılıyor. Bu okullarda 30 öğretmen ders başı yaptı. 
Bir milyondan fazla Kürt’ün yaşadığı Almanya’da Kürtçe derslere ilginin yetersiz olduğunu anlatan Avrupa Kürdistan Öğretmenler Birliği (YMK) Başkanı Abdulkadir Ulumaskan ile konuştuk.

Almanya geneli Kürtçe ana dil derslerine katılım düzeyi nasıl? Kaç öğrenci var? 
Almanya geneli NRW, Niedersachsen, Bremen, Berlin ve Rheinland-Pfalz olmak üzere 5 eyalette toplam 38 şehirde dersler veriliyor. Toplam okul sayısı 76. Okulların ikisinde Sorani, bir okulda da Kirmancki lehçelerinde dersler veriliyor. Okulların çoğu NRW Eyaletindedir. 1’inci sınıftan 10’uncu sınıfa kadar yaklaşık üç bin öğrenci derslere katılıyor. 

Geçen yıla oranla artış ya da azalma var mı?
Geçen yıla oranla fazla bir değişiklik olduğunu söyleyemeyiz. Ders verilen şehirlerde yeni kayıtlar var. Bazı yeni şehirlerde de başvurular yapılmış fakat henüz sonuç alınmamış. Örneğin Essen’de Yekmal’in çabası ile yeni bir okulda dersler başladı. Yine Herford’da yüz yeni öğrenci kayıt yaptı. Öğretmen ihtiyacı nedeni ile eğitim müdürlüğü ile görüşmeler sürmektedir. Son günlerde de Köln’de Kirmancki dersleri için öğretmen aranıyordu. 

Derslerin verildiği eyaletlerin müfredatına göre haftalık ders saatleri yeterli geliyor mu? 
Müfredata göre haftada en az üç, en fazla beş saat olması lazım. Yıllık ders programına göre tüm konuların verilebilmesi için haftada üç saatten az olmamalı. Birçok okulda dersler haftada üç saat veriliyor. Bazı okullarda da iki saat bazılarında da bir saat veriliyor. Tabi saatlerin az olması dilin öğrenilmesi ve öğretilmesi için yeterli değildir. 

Eğitim müdürlüklerinin Kürtçe dil derslerine yaklaşımı nasıl?
Birçok eğitim müdürlüğü yeni öğretmen almamak için var olan ders saatlerini azaltarak az sayıda öğretmenle bir şehri hatta 2-3 şehri idare etme yolunu seçiyor.    

Öğretmen yokluğundan dolayı ders alamayan öğrenciler var mı? 
Öğrenci sayısına ilişkin elimizde henüz bir veri yok. Bölgelerdeki öğretmenlerimizden rakam istedim. Fakat henüz geri dönüş alamadım. Bazı kentlerde ana dil derslerine yapılan başvurular sonrası eğitim müdürlükleri “Kürtçe öğretmen yok“ diyor. Doğrudur fazla öğretmen yok fakat var olanlar da bürokratik engellere takılıyor. 

Nedir bu engeller?
Diyorlar ki; "Almancaları yeterli değil, Kürtçe öğretmenlik bölümünü okumamış ya da en üst düzeyde Kürtçe sertifikaları yok." Kürtçe için C1 düzeyinde sertifika istiyorlar. Onlarda biliyorlar ki bu düzeyde Almanya‘da sertifika verebilecek bir kurum yok. YMK ya da diğer kurumlardan alınan belgeler üniversite düzeyinde olmadığı için kabul edilmiyor. Böyle bir kurumun açılması için de çabaları yok. Var olan kurumları da desteklemiyorlar. Biz YMK olarak geçen yıl ve bu yıl düzenlediğimiz kurslarla toplam 50 arkadaşımıza pedagojik düzeyde öğretmenlik sertifikası verdik. Eğer engel olunmasa bu arkadaşlar rahatlıkla öğretmenlik yapabilir.

YMK olarak eğitim materyalleri çıkarıyor musunuz? Ya da materyalleri nasıl temin ediyorsunuz?
YMK olarak bugüne kadar ders kitapları ve yardımcı kitap olarak toplam 24 kitap çıkardık. Her geçen yıl eskiye oranla kitaplarımızın sayısı ve kalitesi artıyor. Materyallerin hazırlanması için bir komisyonumuz var. Geçen yıl farklı sınıflar için 5 kitap hazırladık. Bunların ikisi çıktı, birisi basıma hazır. İki kitapta grafik ve mizanpaj üzerinde son rutüşleri yapılıyor. Öte yandan Kürt Enstitüsü ile ortak çıkardığımız Kürtçe-Almanca, Almanca-Kürtçe sözlük 3 kez basıldı. Bu sözlük daha da genişletildi. Bu ay için de yeni baskısı çıkacak. 

Dil konusunda durum vahim

Sorunun büyüğü ailelerden kaynaklanıyor. Elbette ailelerin yanı sıra Kürt kurumlarının da payı var. Bir emek var. Önce kendimizden (YMK) başlayayım. Biz de işimizi çok iyi yapamıyoruz. Yeterince ilgi göstermiyoruz. Bazı öğretmenlerimiz büyük emek veriyor, bazıları da sadece okullardaki derslere gidip evine geliyor. Kürt kurumları da dil konusunda ciddi hareket etmiyor. Alman devleti de bu ciddiyetsizliği gördüğü için bizi ciddiye almıyor. Bunun yanı sıra birçok Kürt aydın, akademisyen çalışmalarını Kürtçe yapmıyor. Siyasi yapının dil konusundaki yaklaşımı daha da vahim. Dil çalışmalarını ana gündemlerine almalılar. Her konuşmada “Eksiğimiz var. Telafi edeceğiz. Bu yıl kampanya başlatacağız“ deniyor. Ama 20 yıldır bir türlü bu kampanya yapılmadı.

Aileler Kürtçeye yabancı
Ailelerimizin çok büyük bir kesimi kendi diline yabancı. Sanki onların dili değilmiş gibi davranıyorlar. Ailelerimiz bilmeli ki; çocuklar kendi dilini öğrenmediği zaman kimliksel anlamda yok olacaklardır. Çocuklarını ana dil derslerine göndermelerini ısrar ettiğimizde verilen genel cevap “ne yapalım çocuk istemiyor“ oluyor. Çocuklara kalsa hiçbir derse gitmek istemezler. Bu konuda karar verecek olan anne babalardır. Çocuklarını motive etmeli dil derslerine göndermeliler. Her şeyden önce aileleri şunu bilmeliler ki; eğer çocukları kendi dillerini kaybederlerse kendileri de kaybolacak.