Urmiye’den Frankfurt’a; özgürlük Newroz’u

• Jade, Kanada Quebecli. Almanya’nın Avusturya sınırından gelmiş. Kürtleri araştırırken Frankfurt Newroz’undan haberdar oluyor. Kendi deyimiyle ‘arkadaşını zorlayarak’ Frankfurt’a geliyor. Öğrendiği Kürtçe ile ne hissettiğini soruyorum, ‘Pir Xweşe’ diye yanıtlıyor.

ERDOĞAN ZAMUR

Newroz, Kürt halkı için derin anlamlar içerir. Demirci Kawa’dan çağdaş Kawa Mazlum Doğan’a; Amed surlarında Zekiye Alkan, Kadifekale surlarında Rahşan Demirel’e, Berivanlara Ronahilere ve daha binlercesinin can pahasına harladığı ateşin kutsallığı 2025 Newroz’una damgasını vurdu. Önder Apo’nun 27 Şubat’taki çağrısı sonrası bu yıl ki Newroz’a katılımın nasıl olacağı en fazla merak edilen konuların başında geliyordu. Bütün kutlamalarda katılım her yıla göre daha kalabalıktı. Bana göre bu yıl Newroz kutlamalarına damgasını vuran süphesiz ki Urmiye Newroz’u oldu. Kuzey Kürdistan’daki kutlamalar her yıl olduğu gibi tam bir şenlik havasında geçti. Amed Newroz’una İstanbul’da güçlü bir selam yollandı.

Bu yıl diasporadaki Newrozlar oldukça coşkulu geçti. Yıllardır solanlarda kutlama yapan İsviçre’de ilk kez Newroz açık alanda yapıldı. İsviçre’nin Zürich kentinde yapılan Newroz oldukça görkemliydi. Öğle saat 13.00 başlayan Newroz kutlaması akşam 20.00’ye kadar devam etti. Sahne programı bitmesine rağmen binlerce insan alanı terk etmemekte adeta direndi. Programdan sonra yanan ateşin etrafındaki govendler devam etti. Sanırsam artık İsviçre bir daha salonda Newroz kutlamaz. Paris, İngiltere, Amerika, Kanada, İskandinavya ve Güney Fransa Newrozları gerçekten de beklenilenin üzerinde bir katılımla gerçekleşti. Kutlamalarda yapılan konuşmaların temel gündem maddesi Önder Apo’nun mesajı oldu.

Frankfurt’ta final Newroz’u

Bu yıl Almanya merkezi Newroz’u 29 Mart’a kutlandı. Newroz’un üzerinden bir hafta geçmiş olmasına rağmen yapılacak kutlamaya katılımın ne olacağı merak ediliyordu. Frankfurt Newroz’u için ben de İsviçre’den yola çıktım. Yolda birbirimizden habersiz onlarca kişiyle yola çıktığımı sonradan fark ediyorum. Yolda arabalarıyla yol alan yüzlece kişiye rast gelince şaşırıyorum biraz da. Katılımın nasıl olacağına dair ilk kanaatim daha yoldayken oluşuyor aslında.

Biz gece yarısı Newroz alanına ulaştık. Bütün hazırlıklar tamamlanmıştı. Sabahın erken saatlerinde uzaktan gelen otobüsler alana girmeye başladı. Sterk TV’ye ilk bağlantıyı yaptığımızda saat daha sabahın 08.00’iydi. Hava kapalı ve hafiften rüzgar esiyordu. Zaman ilerledikçe hem hava ısınmaya başladı hem de alan dolmaya başladı. Hemen sahnenin yanına kurduğumuz Sterk TV platformu adeta akına uğruyordu. Siyasetçisinden sanatçısına, kadınından çocuğuna, gençlere kadar herkes platforma çıkıp Newroz’u kutlamak istiyordu. Bu yıl ki Newroz geçen yıla göre çok ama çok daha kalabalıktı. Özellikle Newroz’un üzerinde bir hafta geçmiş olması katılımın hangi düzeyde olacağına dair kaygılarını paylaşanlar bile hemen geri almışlardı bu kaygılarını.

Gelipte alana ulaşmaya çalışanların ilk izlenimi yeterli bir güvenlik hazırlığının yapılmamış olmasıydı. Hakları vardı aslında. Bu kadar kalabalığa göre bir düzenleme düşünülmemişti belli ki! Ama bana göre alanın kapasitesi ancak bu kadarına izin veriyordu. Hem arama noktasında hem de sahnede bu nedenle sürekli sorunlar yaşandı. Sayısal anlamda görkemli bir topluluk vardı. Özellikle gençlerin katılımı üst seviyede idi. Bir diğer dikkat çekici gözlemim ise, katılımın daha ağırlıklı olarak Rojava kitlesinin olmasıydı. Yine Newroz’a gelenlerin neredeyse yüzde sekseni yöresel kıyafetleriydiler.

Canlı yayınlarda artan zamanlarda ise halkın içine katılıp onlarla sohbet etme imkanım oldu.

Jade A.Vom

Sabah erken saatlerde alana ilk geldiğimde govend öğrenmek isteyen genç bir kadınla karşılaştım. Jade, Kanada Quebecli. Almanya’nın Avusturya sınırından gelmiş. Kürtlerle ilişkisi arkadaşı sayesinde olmuş. Kürtleri araştırırken Frankfurt Newroz’undan haberdar oluyor. Kendi deyimiyle ‘arkadaşını zorlayarak’ Frankfurt’a geliyor. Bir yıldır Almanya’da yaşıyor. Öğrendiği Kürtçe ile ne hissettiğini soruyorum, ‘Pir Xweşe’ diye yanıtlıyor.

Mervan

Mervan 7 yaşında. Elinde YPJ bayrağıyla dolaşırken buldum. Annesi ve kendisinden 2 yaş büyük abisiyle gelmiş. Almanya’nın en kuzeyinden, Hamburg’dan gelmişler. Okula gidiyor. Biraz utangaç ama her fotoğraf karesinde olmak istiyor. Mervan aynı zamanda Tişrin’de şehit düşen Bave Teyar’ın yeğeni. Annesinin yönlendirmesiyle bizim canlı yayın konuğumuz oldu.

Behiye Husen

Behiye Ana, canlı yayın yaptığımız platformun merdivenlerine oturmuş etrafı izliyordu. Yanına oturdum, sohbet etmeye başladık. Aslen Kobanêli ama Serêkaniyê’de büyümüş. 75 yaşında ve 10 yıldır Almanya’da yaşıyor. "Kürt halkı artık birlik olsun. Bizimde hakkımızı versinler" diyor, "Bugün dört parçada halkımız bir arada, bununla mutluluk duyuyorum. Kürdistan’ı göreceğiz."

Süleyman Qamişlo

Daha öncede belirttim, yayın yaptığımız platform adeta akına uğruyordu. Herkes konuşmak istiyordu. Yayın yaptığımız süre içinde hemen yanımızda duran, yöresel kıyafetlerini giymiş bir aileyi görüyorum. Süleyman, eşi ve iki çocuğu ile birlikte Frankfurt yakınlarında, Gissen’de yaşıyor. 7 yıldır Almanya’da yaşıyor. Bu Newroz’un özgürlük Newroz’u olmasını diliyor. Almanya’da yaşayan bir Kürdistanlı olarak hem Kuzey hemde Rojava Kürdistan’ın da yaşayan halka yardım edilmesi gerektiğini belirtiyor. Hiç ülkeye gitmediğini belirten Süleyman "Ama biz aile içinde kendi kültürümüzü çocuklarımıza öğretiyoruz" diyor.

Leyan

10 yaşındaki Leyan, iki erkek kardeşi, anne ve babasıyla sabah erkenden Newroz alanına gelenlerden. Aslen Rojava’nın Qamişlo kentinden olan Leyan’ın babası yıllar önce Almanya’ya gelmiş. Kendisi bir kaç kez Rojava’ya gittmiş ama Leyan hiç gitmemiş, görmemiş Qamişlo’yu.. Utangaç haliyle "Newroz’a we pîroz be" deyip oynamaya başlıyor.