Her şehri önce kadınlar örgütledi

• Rojava Devrimi’nin öncüsü kadınlar YPJ, Kongra Star ve Zenobiya Kadınlar Topluluğu’nun çatısı altında birçok çalışma yürütüyor. 53 Kadın Evi, 52 kadın hareketi ve örgütü, Suriye Kadın Meclisi ve Kadın İç Güvenlik Güçleri’ni kurarak hem özgün kadın örgütlülüğünü sağlıyor hem de toplumu bilinçlendiriyor.

19 Temmuz 2012’de Rojava'da başlayan devrim, kadınların özgürlük mücadelesinde yeni bir dönem başlattı. Kadınlar, ekonomiden sanata, kültüre, sağlığa, diplomasiye ve öz savunmaya kadar birçok alanda etkin rol üstlendi. ANF’den Nûjiyan Adar, Yekîtiya Star’dan KongraStar’a, Kadın Evi’nden Zenobiya Kadın Topluluğu’na kadar kadınların nasıl örgütlediğini ele aldı.  

İlk adım, Yekîtiya Star

Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın 1979’da Rojava’ya geçişiyle Kurdistan Özgürlük Mücadelesi yeni bir aşamaya taşındı. Öcalan, 20 yıl boyunca bulunduğu Rojava alanını her açıdan etkiledi. Rojava halkı, 15 Ocak 2005’te Yekîtiya Star adıyla özgün örgütlülüğünü oluşturdu. Yekîtiya Star, 15 Ocak 2005’te bir grup mücadeleci, devrimci ve anne tarafından kuruldu. İlk başlarda çalışmalarını gizli yürüttü. 12 yıllık mücadele mirası, Şubat 2016’da Kongra Star adıyla yola devam etti. Kongra Star ise Lübnan, Başûrê Kurdistan ve Avrupa ülkelerinde temsilciliklerini açtı. Dünyadaki diğer kadınları mücadeleye ortak etti.

53 Kadın Evi

Çetelerden özgürleştirilen her bir şehre önce kadınlar ayak bastı, örgütlendi. Bu doğrultuda her bir şehre, ilçe ve beldelerde Kadın Evi açıldı. 20 Mart 2011’de Qamişlo’da 3 kadınla, 2011 tarihinde 4 kadınla Amûdê’de, 2012'de Tirbêspiyê’de 8 kadınla, 1 Ocak 2012’de Dêrîk’te 8 kadınla, Ağustos 2012’de Çilaxa’da 15 kadınla kurulan Kadın Evi, 7 kantonda örgütlü ve şu ana kadar 53 merkezde Kadın Evi açıldı.​​​​

Büyüyen kadın ordusu; YPJ

YXK içerisinde küçük küçük gruplardan oluşan kadınlar bir araya gelerek öz savunmasını sağladı. Aynı zamanda 2012 yılında kurulan Halk Koruma Birlikleri (YPG) içerisinde de yer aldı. Öz savunma faaliyetlerine katılan kadınların sayılarının artmasıyla Cizîr, Kobanê ve Efrîn’de özgün kadın taburları kuruldu. İlk kez Efrîn’e bağlı Cindirês ilçesinde Şubat 2013’te kurulan Şehit Rûken taburuydu. Bu tabur Şehit Ruksen Efrîn tarafından örgütlendirildi. Bu taburla birçok özgün tabur kurulmaya başlandı: 25 Şubat 2013 Şehit Berçem Taburu Dirbêsiyê’de, 8 Mart 2013’te Şehit Adalet Taburu Qamişlo’da, 24 Mart 2013’te Şehit Dicle Taburu Kobanê’de ve Şehit Zozan Taburu Dêrîk’te kuruldu. Böylece 4 Nisan 2013’te yani Öcalan’ın doğum gününde Kadın Koruma Birlikleri'ni (YPJ) oluşturdu. Daha sonra bünyesine Arap, Ermeni, Süryani kadınları da katmaya başladı. DAİŞ çetelerinin Şengal’e saldırmasıyla fermana uğrayan Şengal halkının çığlıklarına yetişti. Yüzlerce Êzîdî kadını DAİŞ’inpençesinden kurtardı, tecrübelerini YJŞ’ye de aktardı.

Kadın meclisi

8 Eylül 2017’de Suriye genelinde 200 kadının katılımıyla Minbic’de düzenlenen kuruluş kongresiyle ilan edilen Suriye Kadın Meclisi, 7 yıldır aralıksız bir şekilde Suriyeli kadınların örgütlendirilmesi için faaliyet yürütüyor. 20 Mayıs’ta Halep’in Şêxmeqsûd Mahallesi’nde düzenlenen 2’nci kongreye 250  delege katıldı.

52 kadın hareketi ve örgütü

Kongra Star öncülüğünde bölgedeki kadınlar ve hareketleri, ortak bir kadın meclisinin olması gerektiği tartışmasıyla 2019’da harekete geçti. Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi, üç ana çalışma esasıyla 14 Haziran 2019’da kuruldu. Kürt, Arap, Süryani, Ermeni, Keldani, Türkmen ve Çerkeslerin içinde yer aldığı 52 kadın hareketinin meclisi oldu. Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi Kuruluş Kongresi, 14 Haziran 2019’da Amûdê kentinde gerçekleşti. 11 Haziran 2021’de ise 1. Kongre yapıldı. 24 siyasi partinin içerisinde yer alan kadın meclisleri, 18 sivil toplum kuruluşları, bölgedeki Keldani, Süryani, Çerkes, Ermeni ve Türkmen halklardan ve bağımsız kurum ve kuruluşlarla birlikte 52 Kadın Hareketi ve örgütü bulunuyor. Ayrıca Kuzey ve Doğu Suriye genelinde Qamişlo ile Reqa merkezli çalışmalar yürütüyor.

Özgürleştirilen bölgelerde özel çalışma

Rojava Devrimi’nin Kuzey ve Doğu Suriye’ye yayılmasıyla Minbic, Tebqa, Reqa ve Dêrazorgibi kurtarılmış alanlar için yeni bir kadın örgütlülüğü tartışmaları başladı. Kongra Star örgütü çatısı altında yapılan bu çalışmalar, 1 Haziran 2021’de kuruluşu ilan edilen ZenobiyaKadınlar Topluluğu’na devredildi. Minbic, Reqa, Tebqa ve Dêrazor’da 4 büro açıldı. 7 yönetim kurulu tarafından bu bürolar yönetilmeye başlandı. Adalet, Eğitim, Şehit Aileleri, Ekonomi, Savunma, Maliye, İletişim, Sağlık ve Kültür-Sanat vb. birçok çalışmaya ilişkin 11 komite olarak çalışmalarını örgütledi.

Güvenliği kendileri sağlıyor

İlk olarak iki kişiyle örgütlenen Kadın İç Güvenlik Güçleri, 10 Kasım 2013’de örgütlenmeye başladı. 30 Haziran 2014 yılında kuruluşunu ilan etti. Kuzey ve Doğu Suriye Kadın İç Güvenlik Üyelerinin profesyonelleştiği Şehit Hîra Wan Akademisi her yıl yüzlerce mezun verdi. Kadına yönelik şiddet, çocuk istismarı ve aile içi şiddet gibi konularda müdahale etti, kadına yönelik şiddet gibi konularda farkındalık yaratmak amacıyla eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri yürüttü. QAMİŞLO