Bu hikayeler kadınların tarihine ait

• 74. Ferman’dan kadın hikayelerinin derlendiği “Zerîlerin direnişi -Güneş kavminin kadın hikayeleri” adlı kitabın yazarı Rojbin Deniz, hikayelerde anlatılanların yalnızca düne ve bugüne değil kadınların binlerce yıllık tarihine ait olduğunu söyledi.

Newaya Jin dergisi tarafından yayına hazırlanıp Meyman Yayınları’ndan çıkan “Zerîlerindirenişi -Güneş kavminin kadın hikayeleri” adlı kitabın yazarı Rojbin Deniz, kitabı hakkında JINHA’ya verdiği demeçte kitabı yazma amacını, kadınların hikayelerini ve tanıklığını anlattı. Hikayelerin kitaplaşmasında 4 Ekim 2022 yılında Federe Kürdistan Bölgesi Silêmanîkentinde uğradığı silahlı saldırı sonucu katledilen Jineoloji Araştırma Merkezi üyesi ve Jineoloji Dergisi Editörü Akademisyen Nagihan Akarsel’in emeğinin ve desteğinin büyük olduğunu söyleyen Deniz, kitabın ortaya çıkma sürecini şu ifadelerle aktardı: “74’üncü Ferman yaşandığında, DAİŞ Kürdistan’ın birçok yerine saldırdığında Kobanê’de, Mexmûr’dave en ağır olarak da Şengal’de gelişen durumları gazeteci olarak takip ediyorduk. Alandan çok ağır haberler geliyordu. Bir gazeteci olarak Şengal’e geldiğimde fermanın en büyük acılarını yaşayan kadınların hikayelerini dinledim. Ferman’da neler yaşandı, 2014 yılında neler oldu onların cümleleriyle dinledim. Çok acı şeyler çıktı açığa. Daha önce de bunları duymuştum, fakat bu acıları yaşayanlarla birebir konuşmak, onlardan bu acıları dinlemek daha acıydı, daha ağırdı. Bir süre sonra yine onların anlattığı hikayeleri düşündüm. Her oturup kalktığımda aklım bu hikayelerdeydi. Kadınların anlattıklarını unutamadım. Haberler yazdım, dosyalar hazırladım fakat bunlar yaşananları dile getirmek için yetmedi. Yani bunlar yetmiyor gibiydi.”

 

 

Êzîdî kadınların kitabı

Kadınların aktarımları sonucu yazdığı ilk hikayeyi Nagihan Akarsel’le paylaşıp onun görüşlerini aldığını söyleyen Deniz, “Hikayeyi okudu ve hikaye üzerine onunla tartışmalarımız oldu. Bana, ‘Bu hikaye bende büyük bir heyecan yarattı, tüm bu hikayeler toplanıp kitaplaşmalı’ dedi. O zaman bu hikayeleri kitaplaştırma kararı aldım. Nagihanarkadaşın verdiği cesaret benim için çok önemli ve değerliydi. Onun bana gösterdiği yol çok büyük bir destek oldu. Ardından yola düştüm. Şengal dağlarından, Til Efer, Musul, Rakka, Tebqa ve hatta Derazora kadar Êzidî kadınların geçtiği her yerden hikayelerini toplamak istedim. Ne yaşandıysa tüm çıplaklığıyla ve en yalın haliyle yazmak istedim. Bu benim kitabım değil, Êzidi kadınların kitabı. Çünkü bana çok yardımcı oldular. Ortak bir çalışmamızdı diyebilirim. Ben yalnızca kaleme aldım, ortak bir ürün oldu açığa çıkan” diyerek kitap fikrinin ortaya çıkmasında Nagihan Akarsel’in rolünü anlattı.

Saçlarından kuşlar yuva yaptı

Kitabın isminin Êzîdî kadınlarla birlikte belirlendiğini söyleyen Rojbin Deniz, “İlk önce kitabın adını ‘Kınalı saçlarından yuva yaptım’ koymak istedim. Çünkü Şengal’de Eski Çarşı denilen yerde DAİŞ çeteleri kadınları toplayıp götürdüklerinde onları saçlarından tutup götürmüşlerdi. Saç telleri yerlere düşmüştü. Kuşlar o telleri alıp kendilerine yuva yapmıştı. Yani aslında o zamanlar işte o kuşlar kadınlarla yoldaşlık yapmıştı. Bu yüzden kitabın adının bu olmasını istemiştim. Fakat ardından arkadaşlarla kitap adı üzerine bir sohbetimiz gelişti. Kitabın adının ‘Zerîlerîn Direnişi’ olması fikri çıktı. Suham Şengali arkadaşımız ve DayêBerfê bu isimde çok ısrarcı oldular” diyerek kitap isminin nasıl belirlendiğini de anlattı.

Bu kitap bir belge

Fermanların tarihinin aslında tüm kadınların tarihi olduğunu da vurgulayan Deniz, yaşananların sadece bugüne ve düne değil binlerce yıllık bir tarihe ait olduğunu söyledi.Yaşananların bir şekilde belgelenmesi gerektiği düşüncesiyle harekete geçtiğini de ekleyen Deniz, “Yaşananlar sürekli saklı kalmıştı, üzeri kapatılmıştı. Yazılı hiçbir şey yoktu. Yaşanan bu son ferman özgür basın yoluyla açığa çıkarıldı. Fermanın gerçek yüzü açığa çıktı. Bu yüzden daha fazla belgelenme ihtiyacı vardı. Sinema yoluyla, edebiyat ve sanat yoluyla belgelenmesi gerekiyordu. Zerîlerin Direnişi kitabı da bunun edebi, araştırma parçası ve belgesi olarak tarihe kalacaktır. Bununla bir hafıza da oluşacak. Kitap bu amaçla yazıldı” dedi. HABER MERKEZİ