Addison hastalığı
Dersim DAĞDEVİREN yazdı —
- Hastalığın belirtileri başlangıçta spesifik olmayabilir. Belirtiler genellikle yavaş ilerler. Aşırı yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı ve hyperpigmentasyon olarak adlandırılan cilt koyulaşması hastalığın temel belirtileridir.
Addison hastalığı böbrek üstü bezler ile ilgili bir hastalıktır. Böbrek üstü bezlere adrenal bezler de deniliyor. Böbrek üstü bezler glukokortikoid (kortizol), mineralokortikoid ve androjen isimli hormonlar salgılarlar.
Kortizol vücudun strese (hastalık, yaralanma, ameliyat) yanıt vermesine yardımcı olan bir hormondur. Kan basıncı, kalp fonksiyonu ve bağışıklık sistemi için de önemlidir.
Aldosteron ise kandaki sodyum (tuz) ve potasyum dengesini etkiliyor. Böbreklerin idrar olarak çıkardığı sıvı miktarını da kontrol ediyor ve böylece kan basıncını da etkiliyor.
Otoimmün hastalıklar, verem, böbrek üstü bezlere sıçrayan kanser vb. hastalıklar ve yine bazı ilaçlar Addison hastalığını tetikleyebilir.
Hastalığın belirtileri başlangıçta spesifik olmayabilir. Belirtiler genellikle yavaş ilerler. Aşırı yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı ve hyperpigmentasyon olarak adlandırılan cilt koyulaşması hastalığın temel belirtileridir. Düşük kan şekeri, tansiyon düşüklüğü, kadınlarda vücut tüylerinin dökülmesi, karın, eklem ve kas ağrıları da görülür. Mide bulantısı, kusma ve ishal da hastalığın belirtileri arasındadır. Yoğun tuz yeme istemi de hastalığın tipik belirtisidir. Hastalık depresyon ve sinirliliğe de yol açabilir.
Bazı durumlarda Addison hastalığının belirtileri aniden ortaya çıkmaktadır. Bu durum ani adrenal yetmezlik veya Addison krizi olarak adlandırılır. Bilinç bulanıklığı, şiddetli halsizlik, bacak ve bel ağrısı, dehidratasyon (vücudun sussuz kalması), tansiyon düşüklüğü, kusma ve ishal gibi belirtiler görülür. Kandaki tuz oranı da olumsuz etkilenir.
Hasta öyküsü ve kan tahlili hastalığın tanısı için belirleyicidir.
Hastalığın tedavisi ilaçlar ile yapılır. Tedaviyi bir gün dahi aksatmak birey için tehlikeli olabilir. Tedavinin sıkı doktor denetiminde yapılması önemlidir.