Bayram ve müslümanlar

• Ramazan ayı temizlenme ayıdır. Kirlenen ve maddeye bulaşan ruhun, kendisini yeniden inşa ettiği, kirliliklerden kurtulmak için manevi, düşünsel ve vicdani olarak kendisini hesaba çekip temizleme iradesini gösterme dönemi olarak ihya amelidir.

Bir Ramazan ayını daha ihya ettik ve bayrama ulaşmış durumdayız. Kuşkusuz Ramazan ayının önemi ve değeri anlaşılmadan, bayramların kutlanması da sınırlı ve sıradan olacaktır. Bu manada Ramazan ayı temizlenme ayıdır. Kirlenen ve maddeye bulaşan ruhun, kendisini yeniden inşa ettiği, kirliliklerden kurtulmak için manevi, düşünsel ve vicdani olarak kendisini hesaba çekip temizleme iradesini gösterme dönemi olarak ihya amelidir.

Bir inanç, kendi oluşturmuş olduğu yaşam biçimi ile ancak varlığını sürdürebilir. İslam bir inançtır ve kişi üzerinde bıraktığı değişim ile anlam kazanır. Kur’an kişiye yönelik şu çağrıyı yaparak, kendisine inanların yaşam hedefini netleştirir.

"Nefse (insanın ruhi ve vicdani şahsiyeti) ve onu düzgün bir biçimde şekillendirip ona kötü ve iyilik tohumunu yerleştirene, (ona bu özelliklerini ilham edene) andolsun ki, nefsini arındıran kurtuluşa ermiştir. Onu kötülüklere gömüp kirleten kimse de ziyana uğramıştır." (Şems 7-8-9-10)

Tebük savunma savaşından dönüldüğünde Peygamber sahabilerine şöyle seslenir: "Küçük cihattan büyük cihada başlıyoruz“. Oysa Tebük’te yorgunluk, açlık, susuzluk ve sıcaklığın şiddetinden dolayı mecali kalmayan sahabe, bundan daha büyük ve şiddetli bir hal, cihad ve durum olabilir mi? Sorularını sorduğunda, Hz Peygamber sav: "Büyük cihad yani büyük mücadele, kişinin kendi nefsine, egosuna karşı başlatmış olduğu mücadeledir" diye cevap vermişti. 

Bu ayetler ve Tebük hadisesi bizlere şunu göstermektedir. Şahsiyetin arınıp temiz bir hal alabilmesi için, çok ciddi çaba göstermesi ve kendini ıslah etme mücadelesini süreklileştirmesi lazım gelir. Bu durum insanın kendi yaşamında en zor olan ameldir. Nefsine karşı mücadelede başarılı olamayıp yenik düşenlerin, dışa karşı vermiş oldukları mücadelede başarılı ve muzaffer olmaları, gelecekte daha fazla kayıpların ve çürümelerin yaşanacağının habercisidir. İnançlardaki ibadetlerin, kişinin manevi temizliği için birer araç olduğunu Kur’an bir çok ayette bizlere açıklamaktadır. Kur’an namazın, orucun, haccın ve zekatın nedenlerini ve sonuçlarını anlatırken, çok açık bir ifade ile kişinin ruhunu, beynini, vicdanını ve malını temizleme imkanını elde edebileceğinden bahs etmektedir. Kuşkusuz ihlaslı ibadetler ve tefekkürle bu imkan elde edilebilinir.

Fakat ibadetleri riya ve gösteriş için yapanların, Kur’ani tabir ile vay o namaz kılanların haline! Bu ayet akıl ve vicdanların sinesinde sürekli asılı durmalıdır. Kur’an en önemli temizlenmenin akıl ve vicdan temizliği olduğunu bize bildirmektedir. Kur’an Allah‘ın insana iyilik ve kötülük tohumları yerleştirdiğinden söz ederken, bu evreden sonra, şahsiyetin özgür olduğunu ve hangi tohumu beslemeye başlarsa, ondan ürün alabileceğini anlatmaktadır. "Nefsini temizleyen kurtulmuştur" ayeti, nefsinin esaretinden kurtulabilmiş bir şahsiyetin, temiz bir düşünceye ve vicdana ulaşabileceğini, iç temizlikten sonra temiz işler yapabileceğini göstermektedir. İnsanın varlığına yerleştirilen, iyilik ve kötülük tohumlarının, kişinin onlara harcadığı düşünsel, itikadi emek ve amellerle gelişebileceğini Kur’an anlatmaktadır. İnanç olarak kendi nefslerine karşı başarılı olamamış ve nefsine tabi olmuşlar, din adına felaketlerin yaşanmasına neden olduklarını, hem tarihçiler hemde dini metinler bizlere aktarmaktadırlar.

Firavun, Nemrut, Dehak, Velid İbni Muğire, Yezid, Huccaci Zalim, Hitler, Mussolini, Hamaney, Saddam, Esad, Sisi, Netanyahu ve Erdoğan örnekleri yeterlidir. Bunlar nefislerine yenik düştükleri için, kötülük ve fücur ağacını sulamışlar ve ayetlerin işaret ettiği gibi, kendilerini ve iktidarlarını yürüttükleri toplumları kirleterek, kurtuluşa değil, çöküşlere ve çürümelere sebep olmuşlardır. Dikkat edilirse bunların kahır ekseriyeti dindar olduklarını söylemiş, hatta büyük dini mabetlerde inşa etmişlerdir.

Hz İbrahim, Hz Musa, Hz İsa, Buda, Konfüçyüs ve Hz Muhammed sav ise, önce kendi nefislerini ıslah ile yola koyulmuşlardır. Kendi nefislerini arındıran bu Peygamber ve ıslahatçılar, zulüm ve zorbalığa karşı mücadele ederek insanlığa mabetler değil, inancın ve insanlığın özünün, nefsin temizlenmesi durumunda, mutlak başarıyı yakalayabileceği mirasını bırakmışlardır. Ne diyordu ayet: "Nefsilerini temizleyenler kurtuldular! Kirletenler yok oldular!" Mutlak kurtuluşa ulaşanların bayram kutlamasının anlamı ve hedefi, bu manevi ve ruhi temizliktir. Şahsiyet nefsini temizlediği ölçüde hakiki başarı sahibi olur. Günümüzde milyarlarca insan, adını zikr ettiğimiz peygamberlere inandığını iddia etmektedir. Peygamberlerin hiç biri kendi dışından ve başkalarından temizliğe başlamamışlardır.

"Ey örtüsüne bürünen! Kalk ve uyar! Sadece Rabbinin büyüklüğünü dile getir. Elbiseni temiz tut. Her türlü pislikten uzak dur." (Müddesir 1-2-3-4-5) Peygamberler ve ıslahatçılar önce kendi nefislerini ıslaha koyulmuşlar, sonra topluma inerek bu kurtuluşun mutlak kurtuluş ve huzur olduğunu tebliğ etmişlerdir. Bugünkü müslümanlar olarak, bayram kutlamayı hak edecek hangi ameller gerçekleştirmekteyiz? "İnsan öldürmeyeceksin, insan öldürenlere karşı çıkacaksın, yalan konuşmayacaksın, gıybet etmeyeceksin, fesat fitne yapmayacaksın, senin olmayana göz dikmeyecek el uzatmayacaksın ve insanları aldatmayacaksın" konularında nefsimizi temizleyebilmiş miyiz?

Adaletli olmaya, malımız ile muhtaçları sevindirmeye, paylaşmaya, kardeşleşmeye ve birlikte eşit bir şekilde yaşam kurmaya nefsimizi ikna edebilmiş miyiz? 

Ki bayramı kutlamayı hak edelim…

Bayramlarda kurtuluş ve arınma gerçekleştiği için kutlanırlar. Bu gün bayramlaşmaya gidenler nefislerini temizlememişler ise, peygamberimizin deyimi ile, Ramazan ve orucun onlara faydası sadece açlık ve susuzluktur. Gelin İslamın prensibi ve Kur’anın emri olan, adaleti, barışı, hakiki kardeşliği ve paylaşmayı kendimize şiar edinerek, hayatlarımızda gerçek bayramların yaşanması için çalışalım. Bayramlarımız hepimize kardeşlik, huzur, adalet ve barış getirsin. Herkesten önce, nefislerini temizleyenlerin ve bayram bilincinde olanların bayramı kutlu olsun.